W dniach 22 – 23 października 2020 roku w Kielcach i Chęcinach odbyła się V ogólnopolska konferencja naukowa, pt.: „Dziedzictwo akademickie dla przyszłości nauki”. Z powodu sytuacji epidemiologicznej – wydarzenie miało charakter hybrydowy. Organizatorem sympozjum było Stowarzyszenie Muzeów Uczelnianych, zaś współorganizatorami: Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, Muzeum Historii Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Muzeum Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Muzeum Uniwersytetu Gdańskiego, Archiwum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.
Konferencję, zorganizowaną w ramach projektu „Dziedzictwo akademickie dla przyszłości nauki”, dofinansowanego z programu „Doskonała Nauka” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, objęli honorowym patronatem: Rektor Uniwersytetu Jana Kochanowskiego, Rektor Uniwersytetu Warszawskiego oraz Rektor Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.
W sympozjum brało udział ponad 50 muzeów uczelnianych, m.in.: muzea Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Uniwersytetu Wrocławskiego, i in. W tym zacnym gronie nie zabrakło również naszej Alma Mater.
Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego zaprezentowało nie tylko swoje najcenniejsze zbiory, ale również te specyficzne – wymykające się łatwej ocenie i klasyfikacji. O granicach, odpowiedzialności i dysonansie poznawczym na przykładzie wybranych kolekcji opowiadała dr Aleksandra Jankowska. Kolekcje nie zawsze wpisują się w standardowy obraz muzealnych zbiorów. Niekiedy przysparzają mnóstwo problemów, tak pod względem ewidencyjnym, jak i ekspozycyjnym. Bywają przedmioty brzydkie, nieatrakcyjne, zupełnie zwyczajne… Mamy obiekty będące prawdziwymi perełkami – nieoszlifowanymi diamentami, są też rzeczy codzienne, które tylko we właściwie zdefiniowanym kontekście nabierają wartości. Kolejnym wyzwaniem staje się właściwie wyeksponowanie. Czy pokazywać tylko te najpiękniejsze i najcenniejsze zbiory? Wszak selekcja może być elementem manipulacji, a nawet cenzury. W przypadku kolekcji niejednorodnych i wielowątkowych – a z takimi mamy do czynienia w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego – to, co można zobaczyć na wystawie jest wypadkową wielu czynników. Wstępna koncepcja wystawy najczęściej ewoluuje w zupełnie nieprzewidzianą stronę. Wystawa żyje, zmienia się, przeobraża, a może i dojrzewa?
Konferencja była okazją do rozmowy o problemach, z którymi borykają się muzea uczelniane. O adaptacji muzeów do sytuacji pandemicznej i redefinicji ich działalności mówił prof. Hubert Kowalski – Prezes Stowarzyszenia Muzeów Uczelnianych i Dyrektor Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. O uwarunkowaniach prawnych zbiorów archiwalnych opowiadała dr Monika Marcinkowska z Archiwum Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach. Nad statusem pracowników muzeów uczelnianych pochylił się dr Przemysław Deles z Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. Potencjał badawczy i dydaktyczny kolekcji akademickich analizowała Katarzyna Zięba z Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W sumie wygłoszono ponad trzydzieści referatów!
Do dyskusji z pewnością powrócimy podczas przyszłorocznej konferencji. Swój udział zapowiedzieli m.in. przedstawiciele Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM – International Council od Museum) oraz Komitetu Muzeów Uczelnianych (UMAC – Committee for University Museums and Collections).
