Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego
Flaga Stanów Zjednoczonych, lata 40. XX w. Flaga Stanów Zjednoczonych, lata 40. XX w.

O brakujących gwiazdach, fladze na Księżycu i trumnie Lincolna – kolejny intrygujący eksponat na wystawie w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego

O brakujących gwiazdach, fladze na Księżycu i trumnie Lincolna – kolejny intrygujący eksponat na wystawie w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego

Zastanawialiście się kiedyś, jak dziś wygląda flaga, którą w 1969 roku zatknął na Księżycu Neil Armstrong? Ponoć, gdy moduł księżycowy wystartował z powierzchni Księżyca, silniki prawdopodobnie przewróciły flagę. Warunki panujące na Srebrnym Globie – ekstremalne promieniowanie słoneczne i temperatury wahające się w granicach -173°C do 127°C – sprawiły, że flaga najprawdopodobniej uległa zniszczeniu, a na pewno zblakła. 

Niestety, uprzedzając pytania i studząc oczekiwania – NIE, kolekcja Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego nie wzbogaciła się o flagę z Księżyca, ale o flagę nieco inną – uszytą przez tę samą firmę, 20 lat wcześniej! To również flaga Stanów Zjednoczonych. Flaga z pozoru całkiem zwyczajna. Z pozoru, gdyż doliczymy się tu jedynie 48 gwiazdek. Przypomnijmy, że obecnie na fladze USA widnieje 50 gwiazd, symbolizujących 50 stanów. Flaga z 48 gwiazdami była używana od 1912 roku (po przystąpieniu Arizony) do 1959 roku, kiedy to Alaska (1959), a następnie Hawaje (1960), stały się stanami.

Zdecydowanie przykuwa uwagę jakość wykonania. Przywykliśmy już do nylonowych flag z nadrukiem. Tymczasem tu mamy do czynienia z solidną rzemieślniczą pracą. Każdy element, od pasów po gwiazdy, został osobno skrojony i zszyty. Materiał, choć określany tradycyjnie jako „wool bounting”, w rzeczywistości przypomina bawełnę o szorstkiej fakturze przywodzącej na myśl płótno. Flaga została wykonana przez firmę Annin Flagmakers, jedną z najstarszych i najbardziej renomowanych amerykańskich manufaktur produkujących flagi. Zakład założony w 1847 roku szybko zdobył międzynarodową renomę, realizując wyjątkowe zamówienia. Wyroby Annin towarzyszyły najważniejszym wydarzeniom w historii Stanów Zjednoczonych.

Flaga marki Annin okrywała trumnę Abrahama Lincolna, powiewała nad nowo otwartym Mostem Brooklyńskim (1883), zatknięta została na Biegunie Północnym (1909) oraz Południowym (1930). Flagę tej firmy podniosła amerykańska piechota morska na szczycie góry Suribachi na Iwo Jimie w 1945 roku. Aż w końcu trafiła również w przestrzeń kosmiczną, gdy podczas historycznej misji Apollo 11, Neil Armstrong postawił ją na Srebrnym Globie w 1969 roku.

Fakt, że jedna z flag Annin Flagmakers spoczywa również w gablocie w Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego może napawać dumą. Flagę otrzymaliśmy przed laty od Polsko-Amerykańskiej Fundacji, jako symbol więzi łączących Polskę i Stany Zjednoczone oraz świadectwo troski o zachowanie dziedzictwa historycznego i pamięci o losach Polaków za granicą. Na ekspozycji ta zabytkowa flaga jest częścią większej opowieści o Polakach Za Oceanem i ich wkładzie w budowę potęgi Stanów Zjednoczonych.

oprac. dr Aleksandra Sara Jankowska